Công chúa Navarra

Jeanne sinh ra ở Bar-sur-Seine, Champagne vào ngày 14 tháng 1 năm 1273 và là là một công chúa của Nhà Blois.[2] Cha bà, Henri I của Navarra, mất sớm, bà trở thành nữ vương của Navarra và Nữ bá tước xứ Champagne khi còn rất nhỏ.[3] Vì vậy mẹ bà, vương thái hậu Blanche xứ Artois, phải đứng ra nắm giữ vương quyền Navarra và lãnh địa Champagne trên vai trò một vị nhiếp chính cho con gái, cho đến khi Jeanne đủ lớn để tự trị vì. Nhiều thế lực khác nhau, cả nước ngoài và người Navarra, đã tìm cách lợi dụng thiểu số người thừa kế và "điểm yếu" của nữ nhiếp chính, khiến Jeanne và mẹ bà phải tìm đến sự bảo hộ tại triều đình Philippe III của Pháp. Mẹ bà đến Pháp năm 1274 và theo Hiệp ước Orleans năm 1275, Jeanne phải đính hôn với một trong những người con trai của Philip (Louis hoặc Philippe).[4] Do đó, Blanche đặt con gái của mình và triều đình Navarra dưới sự bảo vệ của Quốc vương Pháp. Sau này, Philippe lên trị vì vua Navarra cùng Jeanne. Nhưng trên thực tế, không rõ liệu bà có từng sống ở Navarra trong thời thơ ấu hay không.[2] Và từ đó dấy lên một nghi vấn có nên cho bà là Nữ vương Navarra hay không.

Vương hậu Pháp

Năm 11 tuổi, Jeanne kết hôn với Hoàng tử Philippe, vị vua tương lai của Pháp vào ngày 16 tháng 8 năm 1284 và bà trở thành vương hậu của Pháp vào năm 1285 một năm sau đó sau khi Philippe lên ngôi. Lần lượt ba người con trai còn sống của họ sẽ trở thành vua của Pháp và cũng đều thừa kế luôn và cũng làm vua Navarra: Louis, Philippe và Charles, còn cô con gái duy nhất còn sống của bà, Isabella, trở thành vương hậu của Anh.

Jeanne được mô tả là đầy đặn và chất phác, trong khi cô con gái xinh đẹp của bà là Isabella giống cha mình hơn về ngoại hình. Liên quan đến tính cách của bà, người ta cho rằng Jeanne rất táo bạo, can đảm và dám nghĩ dám làm.

Jeanne được mô tả là một thành công trong vai trò Vương hậu Pháp: bà bảo đảm sự kế vị, còn là một vương hậu đáng mến của triều đình, một đệ nhất phu nhân trang nghiêm và có mối quan hệ rất tốt với Nhà vua. Lớn lên cùng nhau, cặp đôi này rất thân thiết với nhau và Philippe cho rằng là đã yêu và tôn trọng bà sâu sắc[5]. Bởi vậy, sau khi bà mất, Philippe không lấy thêm ai khác. Sự phụ thuộc tình cảm của Philippe vào Jeanne được đề xuất là lý do tại sao bà không bao giờ đến thăm Navarra. Nói cách khác, vì Philippe và việc triều đình mà Jeanne không thể trở về quê hương mà mãi mãi ở đất khách quê người. Năm 1294, Philip bổ nhiệm nhiếp chính của mình về nước Pháp nếu con trai ông lên ngôi, nhưng vẫn còn là trẻ vị thành niên.[6] Tuy nhiên, ông không giao cho bà những việc hậu sự trong triều đình cho bà, trừ khi họ liên quan đến lãnh địa của riêng bà là Navarra và Champagne.[6]

Vương hậu Jeanne đã thành lập trường đại học Navarra nổi tiếng ở Paris vào năm 1305. Tuy nhiên bà đã mất cùng năm sau đó.

Qua đời và hậu thế

Jeanne qua đời năm 1305, được cho là đang trong lúc sinh con, (bác sĩ riêng của bà là nhà phát minh Guido da Vigevano), mặc dù một số tin đồn đã buộc tội Philippe đã giết bà. Tuy nhiên, tin đồn này sau đó bị bác bỏ vì lúc sinh thời, Jeanne có mối quan hệ rất tốt đẹp với Philippe. Danh hiệu vua Navarra mà Philippe đang đồng trị vì, được con trai bà lên ngôi kế vị, trở thành Louis I của Navarra. Riêng ngôi vương hậu Pháp được bỏ trống, mãi đến năm 1314 khi Philippe IV qua đời, mới được chuyển cho con dâu bà, Marguerite xứ Bourgogne. Trước đó, Marguerite chỉ là vương hậu Navarra.